Монгол Улсын 2025 оны төсвийн төсөлд Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлөөс өгсөн дүгнэлт

Сонгуулийн ерөнхий хорооны (СЕХ) Мэдээлэл, судалгаа, сургалтын төв, Нээлттэй нийгэм форум, Шударга сонгуулийн иргэний нийгмийн сүлжээ, МИДАС ТББ нар хамтран сонгогчдын нэрийн жагсаалт үйлдэх, танилцуулах үйл ажиллагааны ил тод, хөндлөнгийн хяналттай байдлыг нэмэгдүүлэх, сонгогчдын ирц оролцоог нэмэгдүүлэх арга замыг тодорхойлох улмаар УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах санал бэлтгэж, хүргүүлэх зорилготой СЕХ, Тагнуулын ерөнхий газар (ТЕГ), Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл (ҮАБЗ) тэргүүтэй төрийн байгууллагын мэргэжилтнүүд, судлаач, иргэний нийгмийн төлөөллийг оролцуулсан хэлэлцүүлэг өрнүүлэв. Нийт оролцогчид гурван багт хуваагдан сэдвийн хүрээнд тулгамдсан асуудлуудыг хэлэлцэж, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэвэл зохих талаар ярилцсан бөгөөд тэмдэглэлийг нь Та бүхэнд сийрүүлэн хүргэж байна.

2015 оны Эрүүгийн хуульд туссан “Хууль сахиулагчийг эсэргүүцэх” гэмт хэргийн зохицуулалтад хийсэн судалгааг толилуулж байна. Тус судалгааны ажлыг Б.Түмэндэмбэрэл ахлагчтай судалгааны баг гүйцэтгэсэн бөгөөд энэ төрлийн гэмт хэрэг жил тутам өсөж байгаагийн зэрэгцээ хуулийн үйлчлэлд бүх хууль сахиулагч хамардаггүй, мөн бусад улсын адил хууль сахиулагчийн гэр бүл, ойр дотнын хүний эрх ашгийг хамгаалах хэрэгцээ буй эсэхийг харгалзан үзэх эсэх зэрэг олон асуудлыг судалгаандаа хөндсөн юм.

Нээлттэй Нийгэм Форум Оюуны Инноваци ТББ-тай хамтран LegalTalks подкастын Шүүхийн шийдвэр судалгаа тусгай цувралыг бэлтгэн танилцуулж байна. Нээлттэй Нийгэм Форум Оюуны Инноваци ТББ-тай хамтран хэрэгжүүлж буй LegalTalks подкастын Шүүхийн шийдвэр судалгаа тусгай цувралын дөрөв дэх дугаарт “Шүүхийн шийдвэр судалгаа” цувралын дөрөв дүгээрт  нийтлэгдсэн “Эдийн бус гэм хорыг хянан шийдвэрлэсэн УДШ-ийн шийдвэрийн дүн шинжилгээ” сэдвийн хүрээнд судлаач, хууль зүйн доктор М.Ванчигмаа хөтлөгч хуульч Ж.Батмөнхтэй ярилцлаа.

Нээлттэй Нийгэм Форум Оюуны Инноваци ТББ-тай хамтран LegalTalks подкастын Шүүхийн шийдвэр судалгаа тусгай цувралыг бэлтгэн танилцуулж байна. Цуврал подкастын гурав дахь дугаарт “Шүүхийн шийдвэр судалгаа” цувралын гурав дугаарт нийтлэгдсэн “Цалин хөлсний маргааныг хянан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрийн шинжилгээ” сэдвийн хүрээнд судлаач Б.Анхзаяа, Ц.Уянга нар ярилцлаа.

Шүүхийн шийдвэрийн судалгаа цувралын энэхүү дугаарт иргэний шүүхийн шийдвэртэй холбоотой дараах хоёр тайланг танилцуулж байна. Цахим хэлцэлтэй холбоотой маргааныг шүүхэд шийдвэрлэсэн байдлыг судалж, шүүхийн практикт цахим хэлцэл, гэрээний талаарх хуулийн зохицуулалтыг нэг мөр ойлгож хэрэглэх чиглэлээр зөвлөмж боловсруулан танилцууллаа. Мөн Захиргааны шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн байдлыг судалж, шийдвэрийн биелэлтийг хангах талаарх маргаан иргэний шүүхийн харьяалалд байгаа нь захиргааны шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлд нөлөөлж байгааг тодорхой шийдвэрүүдэд үндэслэн гаргаж ирсэн байна.

Цуврал подкастын хоёр дахь дугаарт “Шүүхийн шийдвэр судалгаа” цувралын гурав дугаарт нийтлэгдсэн “Иргэний хэрэг үүсгэх ажиллагаа дахь шүүхэд мэдүүлэх эрхийн хэрэгжилт: Нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзах захирамжийн жишээн дээр” сэдвийн хүрээнд МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн Хувийн эрх зүйн тэнхимийн багш, Өмгөөллийн Фиделитас Партнерс ХХН-ийн партнер өмгөөлөгч Б.Баялагмаа оролцож ярилцлаа.

Нээлттэй Нийгэм Форум Оюуны Инноваци ТББ-тай хамтран LegalTalks подкастын Шүүхийн шийдвэр судалгаа тусгай цувралыг бэлтгэн танилцуулж байна. Оюуны Инноваци ТББ нь хуульч, эрх зүйч, судлаач нарт зориулан эрдэм шинжилгээ, судалгааны бүтээл, сэдвийн талаар дэлгэрүүлэн хэлэлцэх, түгээх, салбарын шинэ соргог болон тулгамдсан асуудал, мэдээ мэдээллийн талаар мэргэжлийн, сонирхолтой яриа өрнүүлэх зорилго бүхий LegalTalks подкастыг 2019 оны 9 сараас эхлэн хүргэж эхэлсэн бөгөөд нийт 20 дугаарыг нийтэлжээ. Нээлттэй Нийгэм Форум 2018 оноос эхлэн ШүүхийН шийдвэр судалгаа төслийг хэрэгжүүлж 50 гаруй судалгааны төслийг дэмжин хэрэгжүүлээд байна. Энэхүү хамтарсан подкастын цувралаар Шүүхийн шийдвэр судалгаа цувралд нийтлэгдсэн судалгаанаас сорчлон хүргэхээр бэлдлээ.

Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын Хөгжлийн Хөтөлбөрийн хүрээнд анх дэлхий даяар цахим засаглал нэр томъёонд тулгуурлан мэдээллийн технологийн х өгжил дэвшлийг төрийн удирдлагад нэвтрүүлэх ажлыг эрчимтэйгээр зохион байгуулж улс орон бүрт энэ талаар тусламж, дэмжлэг үзүүлсээр ирсэн билээ. НҮБ -ийн Хөгжлийн хөтөлбөрийн зүгээс 2002 оноос хойш тогтмол энэх үү хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг үнэлэх мониторинг судалгааг дэлхийн бүх улс орныг хамруулан хийсээр байна.

Монгол Улс эрх зүйн зохицуулалтын чанарыг дээшлүүлэх, энэ үйл явцад иргэд, олон нийтийн оролцоог хангах чиглэлээр хууль тогтоомжид эрчимтэй шинэчлэл хийж байгаагийн дотор 2015 онд батлагдсан Хууль тогтоомжийн тухай хууль онцгой байр суурь эзэлнэ. Тус хуулиар хууль тогтоомжийн хэрэгцээ, шаардлагыг тандан судлах эсхүл хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн үр дагаврыг үнэлсний үндсэн дээр үзэл баримтлал, танилцуулга, хуулийн төсөл боловсруулах, улмаар хуулийн төслийн үр нөлөөг үнэлэх, холбогдон гарах зардлын тооцоо хийх, төсөл боловсруулах явцдаа иргэн, төр, төрийн бус байгууллагаас санал авах үйл явцыг нарийвчлан зохицуулсан байдаг.

Эрүүгийн эрх зүйн шинэчлэлийн хүрээнд Эрүүгийн хуулийг шинэчилсэн найруулж, 2015 оны 12 дугаар сарын 3-ны өдөр баталсан ба 2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс даган мөрдөж байна. Тус шинэчлэлийн хүрээнд шинээр хамгаалах шаардлагатай үнэт зүйлсийг Эрүүгийн хуульд тусгаж хүний эрх, эрх чөлөө, халдашгүй байдлыг жинхэнэ утгаар хамгаалах хууль эрх зүйн баталгаатай орчин бүрдүүлэхийг зорьсон билээ.