“Төсвийн нээлттэй байдал 2023” олон улсын судалгаан дахь Монгол Улсын үнэлгээний тайлан

Энэ удаагийн шүүхийн шийдвэрийн судалгааны цувралд МОНГОЛ УЛСЫН ЭРҮҮГИЙН ХУУЛЬД ШИНЭЭР ТУСГАСАН ГЭМТ ХЭРГИЙГ ШИЙДВЭРЛЭЖ БУЙ ШҮҮХИЙН ПРАКТИК ЗАНАЛХИЙЛАХ ГЭМТ ХЭРЭГ БА ӨРСӨЛДӨХ ХЭМ ХЭМЖЭЭ болон ЭРҮҮГИЙН ХЭРГИЙГ ХЯЛБАРШУУЛСАН ЖУРМААР ШИЙДВЭРЛЭСЭН ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ гэсэн сэдвүүд багтлаа.

Монгол Улсын Засгийн газраас санаачлан боловсруулж байгаа Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн төслийн 2022 оны 3 дугаар сарын 30-ны өдрийн байдлаар эцэслэгдсэн хувилбартай танилцан дараах саналыг гаргаж байна.

Уул уурхайн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой компаниудын удирдлагын хэлбэр, ТУЗ-ийн бүтэц, бүрэн эрх, гишүүнд тавигдах шаардлага, нэр дэвшүүлэх үйл явц, томилгоо, ил тод байдал, гишүүний эрх, үүргийг судалгааны хүрээнд авч судаллаа.

Манай улсын хувьд олон улсын сайн туршлагад тулгуурлан үндэсний баялгийн сангийн бүрэлдэхүүн болох Хөгжлийн сангийн хөрөнгийн удирдлагын хэлбэрийг компанийн нэгдлийн загварчлалаар хэрэгжүүлэхийг зорьж, “Хөгжлийн сангийн тухай” хуулийн төсөлд санал өгч байна.

Нээлттэй Нийгэм Форумын дэргэдэх Төсвийн зөвлөлөөс тус хуулийн төслийн хүрээнд хэлэлцүүлэг өрнүүлэн доорх санал, шүүмжийг боловсруулан хүргүүлж байна.

Сангийн яамны цахим хуудсаар дамжуулан олон нийтийн дунд хэлэлцүүлж буй Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн төсөлд дүн шинжилгээ хийж, санал шүүмж боловсруулав.

Нээлттэй Нийгэм Форум 2021 оноос шүүхийн шийдвэрийн судалгааны чанарыг дээшлүүлэх зорилгоор Редакцын зөвлөлтэй хамтран ажиллаж, нийт гурван удаагийн цувралаар шүүхийн шийдвэрийн есөн тайланг нийтийн хүртээл болгоод байна. Pедактор С.Билгүүний эрхлэн гаргаж буй энэ удаагийн дугаарт эдийн бус хохирлын талаар судалсан дөрвөн судалгааг танилцуулж байна.

Судлаачийн зүгээс манай улсад тулгарч буй асуудлыг хэрхэн оношилж, шийдвэрлэх оновчтой хувилбар дэвшүүлсэн эсэхэд төвлөрч олон улсын практиктай харьцуулан санал, дүгнэлт гаргасан болно.

БНХАУ-ын санаачилгаар “Бүс ба Зам” санаачилга хэрэгжин, Азийн дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалтын банк (АДБХОБ) байгуулагдаж, бүс нутгийн олон оронд томоохон төслүүдийг санхүүжүүлэн хэрэгжүүлж байна. Монгол Улс энэ санаачилгад нэгдэн зарим төслийг хэрэгжүүлэхээр зээлийн хэлэлцээр байгуулан санхүүжилт авах ажлууд хийгдэж байгаа талаар зарим төрийн байгууллага, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгддэг боловч энэ хүрээнд манай улсад санхүүжүүлэх төслүүд болон зээл, тусламжийн мэдээллийн нээлттэй байдал сул байна. Иймд “Бүс ба Зам” санаачилга, АДБХОБ-ны санхүүжилтээр бүс нутагт хэрэгжиж буй болон хэрэгжихээр төлөвлөгдсөн Монгол Улсад хамаарал бүхий төслүүд, тэдгээрийн манай улсад үзүүлэх нөлөөллийн судалгааг доктор Д.Төмөрпүрэвээр ахлуулсан баг хийж гүйцэтгэснийг ТАНД хүргэж байна.

Энэхүү тоймоор судалгааны гол үр дүн, дүгнэлт, зөвлөмжийг уншигчдад, ялангуяа хууль тогтоогч, иргэний нийгмийн байгууллага зэрэгт хүргэхийг зорьсон ба судалгааг бүрэн эхээр нь манай сайтаас татаж үзнэ үү.