Хэрэглэгчийн хүлээлтийн индекс 3-р улиралд өмнөх удирлаас 4-н нэгж хувиар, өмнөх оны мөн үеэс 8 нэгж хувиар тус тус өсч 203.78 болсон байна. ХХИ нь энэ оны 1-р улиралд 229 оноотой гарсан буюу түүхэндээ хамгийн өндөр түвшинд хүрээд байсан. Харин 2-р улиралд 200 оноо руу буусан байсан 3-р улиралд бага зэрэг сэргэсэн нь энэ юм. ХХИ-ийн өсөлт нь эдийн засагт гарч байгаа эерөг өөрчлөлтүүдтэй холбон тайлбарлаж болох бөгөөд манай орны ажилгүйдэл буурч, төсвийн ажилчдын цалин тэтгэврийг нэмэх талаар яригдаж эхэлсэн нь амьжиргаа сайжирна гэсэн хүлээлтийг бий болгосон байж болзошгүй.

2009 оны 4 дүгээр улирлаас 2010 оны 3 дугаар улирал хүртэл ХХИ маш өндөр өсөлттэй байсан ба 4 дүгээр улиралд хүлээлт бага зэрэг буурж, 2011 оны нэгдүгээр улиралд мөн түрүүчийн улирлуудын адил хүлээлт өндөр гарсан. Харин 2011 оны 2 дугаар улиралд хэрэглэгчийн хүлээлт өмнөх улирлаас 12,8 % -иар буюу 199.7 болж буурсан байна.

2011 оны 1 дүгээр улиралын ХХИ-ийн судалгааны санал асуулгын хуудас нь нийт 16 асуулттай байсан бөгөөд эхний хэсэг нь оролцогчдоос ерөнхий мэдээлэл авах, хоёрдох хэсэг буюу 1-8 дугаар асуулт хэрэглэгчдийн ирээдүйн хандлагыг тодорхойлох, гуравдахь хэсэг буюу 9-14 дүгээр асуулт хэрэглэгчдийн банк санхүүгийн байгууллагад итгэх итгэлцүүрийг тодорхойлоход зорилготой асуултууд байсан байна. Харин сүүлийн дөрөвдүгээр хэсэг нь 2 нээлттэй асуултаас бүрдэж байсан ба Таван Толгойн хувийг хувьцаа хэлбэрээр тараах , Монгол улсын нэгдсэн төсвийн зардалтай холбоотойгоор иргэдийн хүлээлт, сэтгэгдэл ямар байгааг тодорхойлох зорилоготой байлаа.

Бодлогын судалгааны энэхүү баримт бичиг нь аймаг, сумын эдийн засгийг хөгжүүлэх талаар төрийн байгууллага болон нутгийн захиргаанаас баримтлах бодлогын шийдвэрт нөлөөлөх/туслах зорилготой болно. 

Энэхүү гарын авлага нь төрийн бус байгууллагатай ямар нэг байдлаар холбоотой ажилладаг иргэн Танд татвар, татвартай холбоотой зайлшгүй мэдээллийг иж бүрнээр нь энгийн, ойлгомжтой, сонирхолтой хэлбэрээр хүргэхийг зорьсон юм. Гарын авлагаас төрийн бус байгууллага, ТББ-д ажилладаг иргэд хуулийн дагуу ямар төрлийн татвар төлөх, аль татвараас чөлөөлөгдөх, хөнгөлүүлэх, татвараа хэрхэн тайлагнах, татвартай холбоотой маргаантай асуудал гарвал хаанаас зөвлөгөө авч болох зэрэг дэлгэрэнгүй мэдээллийг тодорхой жишээн дээр авч үзэж болно.

Монгол Улсын Засгийн газраас 2010 оныг “Бизнесийн орчны шинэтгэлийн жил” болгон зарласантай холбогдон энэхүү асуудал нь бодлого боловсруулагчид, бизнес эрхлэгчид, судлаачдын анхаарлын төвд байна. Тиймээс энэ удаагийн судалгаагаар Монгол Улсын бизнесийн орчныг үнэлэх, Засгийн газраас энэ чиглэлээр хийж буй үйл ажиллагаанд мониторинг хийхийн хамт зорилгодоо хэр хүрч буйг дүгнэх, цаашдаа бизнесийн орчныг сайжруулахад бодлогын болон бусад ямар арга хэмжээ авбал зохистой байх талаар судлан үр дүнг танилцуулж байна.

Орон нутгийн төсвийн ил тод байдлын судалгаа нь Монгол Улсын аймгууд болон нийслэл хотын төр, захиргааны байгууллагын түвшинд төсвийн баримт бичгийн ил тод байдал, төсвийн явцад иргэд оролцох боломжийг хараат бус байр сууринаас үнэлэх анхны оролдлого юм. Уг төслийг Олон улсын төсвийн түншлэл байгууллагын Нээлттэй төсвийн санаачлагын санхүүгийн болоод арга зүйн дэмжлэгтэйгээр Нээлттэй Нийгэм Форум, “Иргэд Төсвөө Хянана” иргэний нийгмийн сүлжээтэй хамтран хэрэгжүүллээ. 

Уг хуулийн төслийн одоогоор олон нийтэд танилцуулсан хувилбарын зүйл, заалтуудын талаар ННФ, Иргэд төсвөө хянана иргэний нийгмийн сүлжээнээс дараах байр суурийг илэрхийлж байна. 

Хөгжлийн банкны үйл ажиллагаанд тохиолдож болох аливаа сөрөг нөлөөллөөс ангид байхын тулд зайлшгүй анхааран авч үзвэл зохих асуудлуудыг багтаасан энэхүү товч зөвлөмжийг ННФ-аас боловсруулан гаргаж байна.

The guidebook aims at providing you - the citizen that works with NGOs in any connection  with complex information on tax and tax-related issuesin a simple, comprehensive and interesting way.