ДХБ-ын хүрээнд Монгол Улс ОХУ-тай барааны тарифын болон тарифын бус саад тотгор, хязгаарлалтыг багасгах, 2 орны худалдааг хөнгөвчлөх, чөлөөтэй болгох зэрэг асуудлаар хэлэлцэж ирсэн. Хоёр улсын худалдааны статистикаас үзвэл, Монгол Улсаас ОХУ-д гаргаж буй экспортын хэмжээ аажмаар буурсан байна.

Монгол Улсын төсвийн үйл явц буюу төлөвлөх, хэлэлцэх, батлах, тайлагнахад иргэний нийгмийн оролцоог хангах арга хэлбэрийг тодорхойлох зорилгоор “Төсвийн үйл явцад иргэний нийгмийн оролцоог хангах нь” судалгааны ажлыг НҮБХХ, СЭЗЯ-ны дэргэдэх Ядуурлын судалгааны нэгжийн санхүү, техникийн туслалцаатайгаар Зохистой Хөгжлийн Жендэр Төвийн судлаачдын баг гүйцэтгэлээ.

Нээлттэй Нийгэм Форум нь ”Газрын шинэтгэлийг эрчимжүүлэх” зорилтын хүрээнд хийгдсэн эрх зүйн актуудын бодит байдал, уялдаа холбоо болон хэрэгжилтийн байдал, газрын харилцааны байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалт, үйл ажиллагаанд үнэлэлт дүгнэлт өгөх замаар тэдгээрийг цаашид боловсронгуй болгоход чиглэсэн бодлогын хувилбарыг боловсруулах гол зорилгоор санхүүжүүлсний дагуу энэхүү судалгааны ажлыг гүйцэтгэсэн болно.

Дэлхийн худалдааны байгууллагад (ДХБ) хоёр орон хоёулаа элссэнээр Монгол Улсад ямар боломж гарч ирэх, Монгол Улс олон талт болон хоёр талт харилцаанд худалдааны эрх ашгаа хэрхэн баримтлах талаар бодож үзэх шаардлагатай. Тус судалгааны нэг зорилго нь дээрх асуудлаар зарим дүгнэлт хийж, практик зөвлөмж боловсруулахад оршиж байна.

“Хууль хэрхэн гардаг” тухай гарын авлага нь иргэдэд хууль, эрх зүйн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг, хууль батлан гаргах үйл явц, тэдгээрт иргэд хэрхэн оролцох боломжийн талаар өгүүлж, иргэдийн хуулиа дээдлэн, төрийнхөө үйл хэрэгт тус нэмэр болж амьдрах сэтгэлгээг дэмжихэд өчүүхэн төдий хувь нэмэр оруулах зорилгоор бүтээгдсэн билээ.

Бичил болон жижиг бизнес эрхлэгчдэд өнөөгийн байдал ямар байгаа, тулгарч буй хүндрэл, бэрхшээлүүд, тэдэнд үйлчилж буй бизнесийн орчин, түүнийг сайжруулах арга замын талаар бичил болон жижиг бизнес эрхлэгчдийн санал, бодлыг судалж тодорхой баримт бичиг болгон төр, захиргааны холбогдох байгууллагуудад уламжлах, нааштайгаар шийдвэрлүүлэх, МҮХАҮТ-ын зүгээс бичил болон жижиг бизнестэй ажиллах чиг хандлагыг тодорхойлж төлөвлөхөд тус судалгаа чиглэгдсэн.

Энэхүү техникийн тайланд улс орны эрсдлийн бүрэлдэхүүн хэсгийн талаар дүн шинжилгээ хийж, Монгол Улсыг ижил төстэй орнуудтай харьцуулан авч үзсэн болно.

Энэхүү гарын авлага нь бизнесийн ба эдийн засгийн мэдээ сурвалжлагын үндсийг заах бөгөөд түүнчлэн компаниуд, бараа түүхий эд, банкны үйл ажиллагаа, ерөнхий эдийн засаг зэрэг онцлог асуудлыг гүнзгийрүүлж авч үзнэ. Бүлэг бүрт аливаа асуудлыг сурвалжлахад эх сурвалжийг хэрхэн олж авах, бичлэгийн санааг хэрхэн гаргах талаарх зөвлөгөө өгөгдсөн болно. Сүүлчийн хэсэг нь бизнесийн ба эдийн засгийн мэдээллийн онлайн эх сурвалжуудыг олж авахад зориулагдав.

Энэ тайланд албан бус секторын сүүдрийн үйл ажиллагааг нарийвчлан тооцохын тулд хуулийн дагуух бүртгэлийн шаардлагатай уялдуулан албан болон албан бус секторуудыг ялган авч үзэв.

Судалгааны баг эрүүл мэндийн салбарын үйлдвэрлэл, хуваарилалт болон эмчилгээ, үйлчилгээний хувьчлагдсан байгуулагуудаас төлөөлүүлэн “ Эмийн үйлдвэр ” компани, “ Монголэмимпекс ” компани, “ Баянзүрх ” эмнэлэгийн хувьчлах үйл явц, хувьчлалын хүрээнд гарсан зөрчилтэй асуудал, бэрхшээл, хувьчлалын дараа бий болсон болон хүлээгдэж буй үр дүнгүүдийг кейс судалгаагаар , эрүүл мэндийн салбарын хувьчлал, бодлого, хууль эрх зүйн орчинг хөтөлбөр, баримт материалуудад тулгуурлан судаллаа.