Уурхайн хаалт: Эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох нь

Энэхүү тайланд ОҮИТБС-ын өнгөрсөн хугацааны тайлангуудад хуримтлагдсан өгөгдлүүдийг олон нийт, ялангуяа орон нутгийн иргэдийн зүгээс илүү сонирхож байгаа хэлбэр, ангилалд оруулж тайлбарлан дүгнэлт хийж, ОҮИТБС-ын дүрэм, журмыг сайжруулах арга замуудыг санал болгох зорилго тавьсан юм. Тухайлбал, тодорхой компаниас төлөгдсөн төлбөр орон нутгийн засаг захиргаанд очиж байгаа эсэхийг ОҮИТБС-ын мэдээллээс харах боломжгүй байгааг дэлгэж харуулав.

Уг судалгаа нь төсвийн зарлагыг бодлогын хэрэгсэл болгон сонгож түүний макро эдийн засгийн нөлөөллийг тодорхойлохдоо бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний зах зээл буюу ДНБ-ий бүрдэлт, мөнгөний зах зээл, хөдөлмөрийн зах зээлүүдэд задлан авч үзсэнээрээ шинэлэг, магадгүй Монголын нөхцөлд анхдагч болно. Ингэж нарийвчлан судалснаар төсөв ба сонирхож буй хувьсагчдын (эдийн засгийн индикаторууд) хамаарлыг илүү тодорхой харж төсвийн зарлага нь голлон ямар сувгаар макро эдийн засагт нөлөөлж буйг тайлбарлах боломжтойгоороо давуу талтай.

Энэхүү судалгааны ажил нь Өмнөговь аймгийн Гурвантэс, Цогтцэций, Ханбогд сумдыг хамруулан уул уурхайн үйл ажиллагааны нөлөөлөлд өртсөн иргэд, малчид болон бусад оролцогч талуудыг хамруулан мэдээлэл цуглуулах, уул уурхайн үйл ажиллагааны улмаас хүний эрх зөрчигдсөн тохиолдлыг гүнзгийрүүлэн судлах, судалгааны мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх, судалгааны тайлан бичих, судалгааны үр дүнд тулгуурлан дүгнэлт зөвлөмж дэвшүүлэхэд чиглэсэн болно.

2010 онд IRIM судалгааны хүрээлэн Авилгатай Тэмцэх Газрын (АТГ) захиалга, НҮБХХ-ийн дэмжлэгтэйгээр Засгийн газрын байгууллагын вэбсайтад нээлттэй мэдээллийн мониторинг хийсэн бөгөөд төрийн байгуулагын үйл ажиллагаанд нь дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор АТГ-тай хамтран судалгааны үр дүнг танилцуулах хэд хэдэн уулзалт зохион байгуулсан. Энэ удаа судалгааны хүрээгээ өргөтгөж Монгол Улсын төрийн 100 байгууллагын албан ёсны вэбсайтад мониторинг хийснээ танилцуулж байна.

Хэрэглэгчийн хүлээлтийн индекс өмнөх 2 улирал дарааллан өссөн боловч энэ улиралд өмнөх улирлаас 9 нэгж хувиар, өмнөх оны мөн үеэс 20-н нэгж хувиар тус тус буурч 184 болсон байна. Энэ нь иргэдийн эдийн засгийн талаарх хүлээлт эргэн буурч байна хэмээн үзэж болох ч улирлын тодорхой нөлөөлөл байж болох юм. Монголын эдийн засгийн өсөлт 2011 оны эцсээр 17,3% байсан боловч энэ оны 3-р улирлын байдлаар 12,5% болж буурсан билээ. Энэ нь цаашлаад Хятадын эдийн засгийн уналттай холбоотой байж болох юм. Дэлгэрүүлж судалгаанаас танилцана уу. 

Энэхүү судалгаа Монгол Улсад үндэсний цөөнхийн хүүхдүүдэд хүргэж буй хос хэлний боловсролын бодлого, хэрэгжилтийн асуудалд чиглэсэн болно. Ингэхдээ кейс судалгааны арга зүйг баримтлан, Баян-Өлгий аймагт төвлөрөн амьдарч буй цөөнхийн томоохон төлөөлөл болох казак хүүхдүүдийг сонголоо. Энэ нь судалгааны орон зайг хязгаарлах замаар гол зангилаа асуудлуудыг гаргаж ирэх гэсэн манай судалгааны зорилготой нийцэж байгаа юм.

Энэхүү тайланд авто замын салбарын бодлого, авто замын дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалтын орчин хэрхэн өөрчлөгдөх болон шинэ үүргээ бүрэн дүүрэн гүйцэтгэхийн тулд салбар хэрхэн бэлтгэлээ базаах шаардлагатай талаар авч хэлэлцсэн билээ.

This report discusses how the context of road sector policy and road infrastructure investments will change, and the ways the sector can best prepare to fulfill its new role. Given the country’s road infrastructure needs, the road sector will be expected to implement massive highway investments in a short time and then to consistently maintain the new highways at a high standard. However, Mongolia’s current small-scale road sector will unlikely have the capacity to scale up and deliver upon such expectations without extensively modernizing its financing mechanisms, business processes, organization, and education systems. This report therefore argues that Mongolia’s government needs to implement a comprehensive capacity development program for the road sector for about 5 years.

The World Bank recently completed an evaluation of the pension insurance scheme and social pension provisions and needs for reform in the light of rapid demographic and socio-economic changes. The report, Mongolia: Policy Options for Pension Reform (2012), was prepared to assist the authorities to make informed policy reform decisions by evaluating the benefits and financial costs of current pension provisions and of different reform options.

Нийгмийн Хамгаалал Хөдөлмөрийн Яамны (НХХЯ) хүсэлтийн дагуу Дэлхийн Банкнаас саяхан Монгол улсын тэтгэврийн тогтолцоонд үнэлгээ хийж, хүн ам зүйн болон нийгэм эдийн засгийн түргэн хурдацтай өөрчлөлтийн өнөөгийн нөхцөлд тэтгэврийн бодлогын шинэчлэл хийх хэрэгцээ шаардлагыг тооцсон тайланг боловсруулан гаргалаа.