Нээлттэй Нийгэм Форумаас иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, ил тод байдал, хариуцлагын тогтолцоог хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор иргэдэд зориулсан цуврал хөтөч бэлтгэн гаргаж байгаа юм. Эдгээрийн нэг болох “Өргөдөл гомдлоо хэрхэн гаргах вэ” гарын авлага нь иргэд хувьдаа болон төрийн бодлогын асуудлаар өргөдөл гомдол гаргах, түүнийг хүлээн авах, шийдвэрлэх үйл явцын талаар иж бүрэн мэдээллийг тодорхой тохиолдолд ашиглах загвар жишээний хамт агуулсан болно. 

Улаанбаатар хот болон сонгогдсон хот суурин газруудын албан бус хэвшилд хөдөлмөр эрхлэж буй хүүхдүүдийн тоо, тэдний хөдөлмөрийн нөхцөл байдлыг тодруулан хүүхэд хөдөлмөрийн харилцаанд ороход нөлөөлж буй хүчин зүйлс, шалтгааныг тодорхойлох асуудал чухал байсан тул энэхүү судалгааг ОУХБ-ын Хүүхдийн хөдөлмөрийг устгах хөтөлбөр санхүүжүүлэн гүйцэтгүүлсэн билээ.

Энэхүү судалгаанд албан бусаар алт/жонш олборлож байгаа нийт 21 сум, эдгээр сумдаас 5-17 насны 348 хүүхэд, 18 ба түүнээс дээш насны 232 насанд хүрэгч хамрагдсан бөгөөд улсын хэмжээнд албан бусаар алт, жонш олборлож байгаа 5 ба түүнээс дээш насны нийт 45902 хүн байна гэсэн үр дүн гарчээ. Эдгээр ажиллах хүчний 90 гаруй хувь нь албан бусаар алт олборлож байна. Албан бусаар алт, жонш олборлож байгаа хүмүүсийг насны бүтцээр нь авч үзвэл, 17.4 хувь нь 5-17 насны хүүхдүүд байлаа.

Монгол улсын Хүний Эрхийн Үндэсний Комиссоос /ХЭҮК/ хуульд заасны дагуу Монгол улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний тухай ээлжит дөрөвдэх илтгэлийг гаргав.

Дэлхийн Зөн ОУБ-ын АОНХХ-ийн харьяа БЗД-ийн 8, 10, 12-р хороодын 899 айл өрхийн амьжиргаа, орчны эрүүл ахуй, боловсрол, эрүүл мэндийн асуудлуудад тулгарч буй хүндрэл, саад бэрхшээл, шалтгааныг тодорхойлсон судалгааны баримт бичгийг боловсрууллаа.

Энэхүү тайлан нь Хүүхдийн Мөнгөний Хөтөлбөрийн хамрах хүрээг судлах замаар ядууст хэр хүрч чадаж байгаа эсэхийг нь үнэлэх зорилгоор дараах хэдэн зорилтуудыг дэвшүүлэн хийгджээ.

Нээлттэй Нийгэм Хүрээлэн, Бодлогын Хэлэлцүүлгийг Дэмжих Санаачилга байгууллагуудаас хамтран боловсруулсан энэхүү гарын авлагыг монгол хэлнээ хөрвүүлэн уншигч Танд өргөн барьж байна.

Энэхүү гарын авлага нь өмгөөллийн үйлчилгээний асуудлаар иргэдэд чухал шаардлагатай мэдээллийг хялбаршуулсан хэлбэрээр хүргэн улмаар иргэдийн өмгөөлүүлэх болон төлбөрийн чадваргүй иргэдийн үнэ төлбөргүй эрх зүйн туслалцаа авах эрхээ эдлэхэд хөтөч болох зорилготой. Гарын авлагад төлбөрийн чадваргүй иргэдэд үйлчилгээ үзүүлэх боломжтой өмгөөлөгчдийн жагсаалт болон эрх зүйн үйлчилгээ үзүүлдэг бусад байгууллагуудын лавлагаа танилцуулгыг багтаасан болно.

Монгол Улсын хүүхэд бүр заавал бөгөөд үнэ төлбөргүйгээр эзэмшихээр хуульчлагдсан суурь боловсролд сэтгэцийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг хамруулахад тохиолдож буй бэрхшээл, түүнийг арилгах нөлөө бүхий хууль эрх зүйн болон бодлогын хүрээний зохицуулалт, хэрэгжилтийн түвшний арга хэмжээг Нээлттэй Нийгэм Форумын бодлогын судалгааны тэтгэлэгт хөтөлбөрийн хүрээнд судлаач Л. Золбаатар судаллаа.

Хүний эрхийг хамгаалалах, иргэний нийгмийг төлөвшүүлэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн болон төрийн бус байгууллагад хүний эрхийг хамгаалах, зөрчигдсөн эрхийг сэргээх үйл ажиллагаанд оролцогч /ялангуяа хуульч, өмгөөлөлгч, ТББ, ҮЭ-п ажиллагч/ эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах шаардлага, өнөөгийн нөхцөл, гадаад дотоод орчны нөлөөллийг тодруулахад судалгааны ажил чиглэж байна.