UPR-Universal periodic review- 9 factsheet on Mongolia

Хүний эрхийн ээлжит дүгнэлт хэлэлцүүлэг 9 илтгэлийг хүргэж байна. Уул уурхай ба хүний эрх, Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрх, Сонгох сонгогдох эрхийн хэрэгжилт, Хүнсний тусгаар тогтнол, аюулгүй байдал ба хүний эрх, 7 сарын 1 ба хүний эрх, Шилжин суурьшигсдын эрхийн төлөв байдал, Монголын цөөнхийн тайлан МУ дахь хүний эрхийн хэрэгжилт, Хүн худалдаалах гэмт хэрэг ба хүний эрх

The guidebook aims at providing you - the citizen that works with NGOs in any connection  with complex information on tax and tax-related issuesin a simple, comprehensive and interesting way.

Монгол Улсын Их хурлын 2005 оны 25-р тогтоол, 2008 оны 13 дугаар тогтоолын дагуу Мянганы хөгжлийн зорилтуудын 2007-2008 оны хэрэгжилтийн талаарх  Үндэсний гурав дахь илтгэл нь өнөөгийн явц байдалд үнэлэлт, дүгнэлт өгч, цаашид хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх талаар бодлого, зөвлөмжийг агуулсан баримт бичиг юм.

Өнгөрсөн жилээс төрийн санхүүд гарсан ахиц дэвшил, ашигт малтмалын зах зээлийн үнэ сэргэснээр үүдэн орлого өссөн зэрэг нь засгийн газрын зардлыг нэмэгдүүлэх дарамт шахалтыг нэмэгдүүлсээр байна. Саяхан батлагдсан төсвийн тодотголд өмнө нь батлагдсан улсын төсвийн зардал дээр ДНБ-н 4.5 хувьтай тэнцэхүйц хэмжээний зардал, 2011-2013 оны ДХТХМ-д ДНБ-н 12.1 хувьтай тэнцэхүйц хэмжээний зардлуудыг тус тус шинээр нэмээд байна.

2010 оны 1-р улиралд төсвийн зардал тэлсэн нь өсч буй орлогын нөлөөг бууруулж сайжрах хандлагатай байсан төсвийн алдагдал зогсонги байдалтай болов. Хэрэв зардал уул уурхайн орлоготой зэрэгцэн өссөөр байвал Монгол Улс эргээд хямралын өмнөх жилүүдийн мөчлөг дагасан эрсдэл рүү очих аюултай байна.

Энэхүү гарын авлагад хувийн санхүүгийн зорилгоо тодорхойлох, төлөвлөх, хэрэгжүүлэх, олсон орлогоо хэрхэн хадгалж арвижуулах боломж буюу төрөл бүрийн санхүүгийн хэрэгсэлд хөрөнгө оруулах тухай өгүүлэх болно. Түүнчлэн бизнесээ санхүүжүүлэх мөнгө хэрэгтэй байгаа бол санхүүгийн ямар төрлийн байгууллагын, ямар үйлчилгээг ашиглаж болох тухай, мөн өөрт буй мөнгөө аль нэг компаний үйл ажиллагаанд хөрөнгө оруулах замаар арвижуулахыг хүсч байвал юу анхаарах талаар өгүүлнэ.

Хэрэглэгчийн хүлээлтийн индекс (ХХИ) нь олон улсад өргөн ашиглагддаг маш өндөр ач холбогдол бүхий эдийн засгийн индикатор юм. ХХИ нь тэргүүлэгч индикаторуудын нэг бөгөөд хэрэглэгчдийн ирээдүйн эдийн засгийн хүлээлтийг харуулдаг байна. Эдийн засаг дахь хэрэглэгчдийн үйл хөдлөл, ирээдүйн байдлын талаархи хүлээлт нь нийт эдийн засгийн хандлагад чухал нөлөө үзүүлж байна. Тиймээс дэлхийн олон улс орон хэрэглэгчдийнхээ үйл хөдлөл, хүлээлт дээр тулгуурласан индексийг тооцож, шийдвэр гаргах чухал үзүүлэлт болгон ашигласаар байна.

Яагаад төсвийн төвлөрлийг сааруулах нь чухал вэ? Сүүлийн жилүүдэд Монгол Улсын төсөвт төвлөрч буй орлогын хэмжээ нэмэгдэж, орон нутгийн төсвийн орлогын Улсын нийт төсөвт болон ДНБ-д эзлэх хувь хэмжээ тасралтгүй буурч байна. Аливаа улс орны төвлөрсөн, эс төвлөрсөн байдлыг илтгэдэг гол үзүүлэлт нь улсын төсвийн орлого болон ДНБ-д эзлэх орон нутгийн төсвийн орлого юм.

Ардчилал, Сонгуульд Туслах Олон Улсын Хүрээлэнгээс хэвлэн гаргаж байгаа энэхүү номд сонгуулийн тогтолцоо, түүний үр дагаврын тухай маш чухал мэдлэг мэдээллийг багтааж, нарийн түвэгтэй ойлголтуудыг хүртээмжтэй байдлаар тайлбарлан танилцуулжээ. Ардчилсан шилжилт, шинэчлэлийн үйл явцын гол асуудлуудыг практик талаас нь дэлхийн цар хэмжээнд авч үзсэн, энгийн, ойлгомжтой байдлаар бичигдсэн зэрэг нь энэхүү гарын авлагыг тогтвортой ардчиллыг хөгжүүлэх үйлсэд гар бие оролцож буй хүн бүрт чухал хэрэгтэй ном болгожээ.