Төрийн өмчит компанид онцгой дэглэм тогтоох шийдвэрийн хууль зүйн үндэслэлд дүн шинжилгээ хийж, компанийн засаглалын зарчимд нийцэж буй эсэхийг тодорхойлох зорилгоор энэхүү бодлогын шинжилгээг хийлээ.

Ашигт малтмалын тухай хуулийн шинэчлэл нь уул уурхайн салбарт тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэж, салбарын тогтвортой хөгжлийг хангахад ахиц авчирч чадах уу? ННФ, Монголын хуульчдын холбооны Захиргааны эрх зүйн хороо, хамтран зохион байгуулсан Ашигт малтмалын тухай хуулийн төслийн хэлэлцүүлгийн санал зөвлөмжийг хүргэж байна.

Уул уурхайн салбар дахь хяналт шалгалт, түүний үр нөлөөг судлан шинжилж, хяналт шалгалтын тогтолцоог оновчтой болгох, үр нөлөөг дээшлүүлэхэд чиглэсэн санал, зөвлөмж боловсруулахад энэхүү судалгааны ажлын үндсэн зорилго оршиж байгаа юм. 

Энэхүү судалгаа нь Үндсэн хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.2 дахь хэсгийн агуулга, үзэл санааг заалт тус бүрээр нарийвчлан авч үзэж, нэмэлт өөрчлөлтийг хэлэлцэж байсан тухайн цаг үед өрнөсөн хэлэлцүүлэг, эрдэмтдийн тайлбар судалгаа, УИХ-ын байнгын хороо, чуулганы хуралдааны тэмдэглэл, бусад улс орны ижил төстэй зохицуулалтад тулгуурлан нэр томьёо нэг бүрийн агуулгыг тодруулан тайлбарлахыг зорьжээ.

Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд тусгагдсан “Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлыг хангах” зорилт, арга хэмжээний хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх зорилгоор зохион байгуулсан хэлэлцүүлгээс гаргасан зөвлөмжийг хүргэж байна.

Эрдэс баялгийн салбарын ил тод байдлын тухай хуулийн хэрэгцээ, шаардлагыг урьдчилан тандаж судлах ажлын зорилго нь тус салбарын ил тод байдлыг дээд зэргээр хангаж, улмаар ил тод байдлын үндэсний стандарт, практикийг Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилга (ОҮИТБС) зэрэг олон улсын сайн туршлагад нийцүүлэн нэвтрүүлэх зохицуулалтын хувилбаруудыг тодорхойлох явдал юм.

Ашиг хүртэгч эцсийн өмчлөгчийг яагаад ил тод болгох ёстой вэ?  Ашиг хүртэгч эзэн гэж хэнийг хэлэх вэ?  Ашиг хүртэгч эзний талаарх ямар мэдээллийг ил тод болгох вэ?  Ашиг хүртэгч эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг ил тод болгох нь ямар ач холбогдолтой вэ? зэрэг асуултад энэхүү БАРИМТ МЭДЭЭЛЭЛ-ээс хариулт аваарай.

Энэхүү судалгаанд ОҮИТБС-ын хүрээнд Засгийн газраас гаргасан 2018 оны санхүүгийн жилийн мэдээлэл бүхий тайланг үндсэн эх сурвалж болгон, баримтын шинжилгээний аргуудыг ашиглав.

Монгол Улсын ОҮИТБС-ын 2012-2013 оны тайлангуудад дүн шинжилгээ хийж, хялбаршуулсан тайлбар мэдээлэл бүхий Өгөгдлийн "уурхай" товхимлын 2 дахь цувралыг бэлтгэн хүргэж байна.

Энэхүү харьцуулсан судалгаанд дээрх улс орны ОҮИТБС-ын тухай хуулиудын ерөнхий танилцуулгыг оруулснаас гадна хуулиудыг агуулгынх нь ижил төстэй байдлаар 2 бүлэг болгон 1-р хэсэгт нь Либер, Нигер, Норвеги улсууд, 2 дугаар хэсэгт нь Европын холбоо, Англи, Америк, Канад улсын хуулиудыг багтааж судаллаа.