Энэхүү судалгаагаар МУ-д хараат бус шүүхийг тогтооход нэн тэргүүнд шаардлагатай ямар өөрчлөлт хүлээгдэж байгааг, шүүх эрх мэдлийг бусад эрх мэдэлтэй хяналт, тэнцвэртэй болгох, шүүгчийн албаны хараат бус байдлыг ханган, шүүгчийн хувийн хараат бус байдал, хариуцлагыг дээшлүүлэх гэсэн 3 үндсэн багц асуудлын хүрээнд судалж, зөвлөмж боловсрууллаа.

Монгол оронд өрнөсөн ардчилсан шилжилтийн үйл явцын нэн чухал хэсэг нь шүүхийн шинэтгэл юм. Манай оронд сүүлийн 10 жилд хэрэгжсэн шүүхийн шинэтгэлийн үр дүнг үнэлэх зорилгоор Нээлттэй Нийгэм Форумаас 2008 оны сүүлээр хийсэн судалгааны тайланг танилцуулж байна.

Орлогын ажиглагч хүрээлэн өөр бусад салбарынхан, ОҮИТБС-ын мэргэжилтнүүдийн тусламжтайгаар энэхүү Гүн өрөмдөж үзэхүй номыг ОҮИТБСд иргэний нийгэм үр нөлөөтэй оролцоход туслах эх сурвалж болгон гаргасан юм. Энэхүү гарын авлагад ОҮИТБС-ын үйл явцын үе шат бүрийн дэлгэрэнгүй тоймыг харуулсан байгаа.

Judicial reform is a crucial element of the democratic transition that occurred in Mongolia. The Open Society Forum is presenting this survey report, commissioned at the end of 2008, to assess the judicial reform process in the past decade. The survey was conducted by professor Brent White of University of Arizona, College of Law, based on the “Judicial Reform Index,” the internationally applied methodology developed by The United States Bar Association and modifi ed in accordance with the Mongolian context. Similar surveys were conducted by The US Bar Association in countries such as Moldova, Uzbekistan, Serbia, Bosnia Herzegovina and Georgia.

Энэхүү ном уул уурхайн салбарын бодлого боловсруулагч, хэрэгжүүлэгч, сонирхогч нарт салбарын бодлогын зарим асуудлаар арга зүйн болон практик туслалцаа үзүүлэх гарын авлага болно.

A final introductory note: this handbook is intended primarily for parliamentarians and parliamentary staff as a hands-on, practical guide to some of the important issues associated with parliamentary accountability. We hope readers will find it useful and that it might even prove instructive for the wider audience interested in governance. Throughout the text, parliament has been used as a generic term for legislatures. Members of Parliament, parliamentarians and Members are also used interchangeably to refer to elected representatives.

Ашгийн бус удирдахуйн асуудлаарх Төв болон Зүүн Европын Ажлын хэсэг нь 2001 онд байгуулагдсан цагаасаа хойш ашгийн бус байгууллагын удирдлагын зөвлөлүүдэд тулгарч буй сорилт, бэрхшээлийг судалж байгаа билээ. Есөн орны мэргэжилтэн, практик ажилтан нарыг эгнээндээ багтаасан тус Ажлын хэсэг нь Төв болон Зүүн Европын (ТЗЕ) ашгийн бус хийгээд төрийн бус байгууллагууд (ТББ)-ын удирдлага, зохион байгуулалтыг онцлог талаас нь судалж байгаа юм.им

Дэлхий нийт иргэний нийгмийн бүлгүүдийн төсвийн чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа шинэлэг ажлууд болоод цаашдын хүчин чармайлтад тус дөхөм болж, татварын бодлогод нөлөөлөлх чадварыг нь бэхжүүлэн, Засгийн газраа илүү хариуцлагатай байлгаж, иргэдийнхээ нэн ялангуяа эмзэг бүлгийнхний эрэлт хэрэгцээг илүүтэй хангадаг болгоход нь энэхүү гарын авлага тусална гэдэгт итгэлтэй байна.

Энэхүү гарын авлага нь мониторингийн тухай үндсэн ойлголт, мониторинг хийх аргачлал, түүний гол үр дүн болох тайланг бичих, нөлөөллийн үйл ажиллагааг зохион байгуулах талаар өгүүлэх бөгөөд энгийн ойлгомжтой ашиглахад хялбар болсон байх хэмээн найдаж байна.

Өөрсдийн үйл ажиллагаанд төсвийн дүн шинжилгээг хамруулсан, эсвэл төсвийн дүн шинжилгээг ажлынхаа цөм болгосон хэдэн арван төрийн бус байгууллага өнөөдөр дэлхийн өнцөг булан бүрт үйл ажиллагаа явуулж байна. Ядуучуудын асуудлыг шийдвэрлэх, засаглалын тогтолцоог сайжруулахад төсвийн практик үйл ажиллагаа учир утгатай хувь нэмэр оруулж чадах нь тэдний хүчин чармайлтаар баталгаажиж байгаа юм.