Дэлхийн Зөн ОУБ-ын АОНХХ-ийн харьяа БЗД-ийн 8, 10, 12-р хороодын 899 айл өрхийн амьжиргаа, орчны эрүүл ахуй, боловсрол, эрүүл мэндийн асуудлуудад тулгарч буй хүндрэл, саад бэрхшээл, шалтгааныг тодорхойлсон судалгааны баримт бичгийг боловсрууллаа.

Нээлттэй Нийгэм Хүрээлэн, Бодлогын Хэлэлцүүлгийг Дэмжих Санаачилга байгууллагуудаас хамтран боловсруулсан энэхүү гарын авлагыг монгол хэлнээ хөрвүүлэн уншигч Танд өргөн барьж байна.

Энэхүү гарын авлага нь өмгөөллийн үйлчилгээний асуудлаар иргэдэд чухал шаардлагатай мэдээллийг хялбаршуулсан хэлбэрээр хүргэн улмаар иргэдийн өмгөөлүүлэх болон төлбөрийн чадваргүй иргэдийн үнэ төлбөргүй эрх зүйн туслалцаа авах эрхээ эдлэхэд хөтөч болох зорилготой. Гарын авлагад төлбөрийн чадваргүй иргэдэд үйлчилгээ үзүүлэх боломжтой өмгөөлөгчдийн жагсаалт болон эрх зүйн үйлчилгээ үзүүлдэг бусад байгууллагуудын лавлагаа танилцуулгыг багтаасан болно.

Шинжилгээний хамарсан хүрээ, бүтэц, арга зүй: Энэхүү мэргэжлийн шинжилгээ нь: (i) Төсвийн төлөвлөлт, тэнцэл ба төвлөрөл, (ii) Төсвийн орлогын гүйцэтгэлийн шинжилгээ, (iii) Эдийн засаг дахь татварын ачаалал, мэдрэмжийн шинжилгээ, (iv) Төсвийн зарлагын гүйцэтгэлийн шинжилгээ, (v) Орон нутгийн төсвийн гүйцэтгэлд зарим аймгийн жишээн дээр хийсэн шинжилгээ, (vi) Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт, түүний үр ашгийн шинжилгээ, харьцуулсан үнэлгээ, (vii) Төсвийг төлөвлөх, гүйцэтгэлд шинжилгээ хийх аргачлал, загвар, програм хангамж, (viii) Улсын гадаад өр, зээлийн төлөв байдал, (ix) Дунд ба урт хугацаанд улсын санхүү, төсвийн тогтвортой, тэнцвэртэй байдлыг хангах бодлого, стратегийг “Монгол улсыг 2021 он хүртэл хөгжүүлэх цогц бодлого”-той уялдуулахтай холбогдсон асуудлууд, (x) Нэгдсэн дүгнэлт, санал, зөвлөмж гэсэн үндсэн арван бүлгээс бүрдэж байгаа юм.

Нээлттэй Нийгэм Форум, МУИС-ийн Эдийн Засгийн Сургуультай хамтран Монгол Улсын Эдийн засгийн эрх чөлөөг хоёр дахь жилдээ судалж байгаа ба 2006 оны шинэ судалгаагаар институцийн хөгжил эдийн засгийн өсөлтөд хэрхэн нөлөөлөх талаас нь авч судлан Бодлогын зөвлөмж гаргасан болно. Уг зөвлөмжид засаглалын чанарыг сайжруулах, өмчийн эрх, гэрээний биелэлт, авилгатай тэмцэхэд анхаарах хэрэгтэй санаануудыг судалгааны дүнд тулгуурлан бэлтгэжээ.  

Судалгаагаар Монгол улс Зүүн Хойд Азийн зах зээлтэй тээврийн дэд бүтцээ холбосноор бий болох эдийн засгийн үр нөлөөг авч үзлээ. Судалгааны хүрээнд Дорнод аймгийн Халхгол сумын төв Сүмбэрийг Монгол-Хятадыг холбон тавигдах Нөмрөгийн гүүртэй холбон 100 км засмал тавих хувилбарыг сонгосон болно.

Энэхүү ном нь өөрөө эрдэм шинжилгээний ажил хийж буй болон бусдад эрдэм шинжилгээний ажил хийхэд нь тусалж буй хүмүүст дэмжлэг болох зорилготой. 

Гадны хөрөнгө оруулалтаар байгуулагдаж буй компаниудын үйл ажиллагааны идэвхижил нь Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтөд хэрхэн нөлөөлж буйг Монгол Банкнаас тандан судалжээ. Уг судалгаагаар Монголын ГШХО/ДНБ-ний харьцаа нь 1999-2004 оны хооронд 10.0-15.8 байна.

Сүүлийн жилүүдэд манай улсад орж ирж буй гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ тогтвортой өссөөр ирлээ. Энэхүү тогтвортой өсч буй хандлага нь ямар хүчин зүйлсээр тодорхойлогдож байгаа, мөн сүлийн 2 жилд аль салбарт, аль улсаас шууд хөрөнгө оруулалт илүүтэйгээр орж ирж, өмнөх жилүүдээс хөрөнгө оруулалтын нөхцөл байдалд ямар өөрчлөлт гарсан талаар энд тоймлон авч үзэх болно.

Энэхүү судалгаа нь Улаанбаатар хотын өрх, ялангуяа ядуу, эмзэг өрхийн ахуйн хэрэглээний зарим гол бүтээгдэхүүний үнийн нөлөөлөл, үнэд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг нарийвчлан судалж, тодорхой бодлогын зөвлөмжийг боловсруулан гаргаж байгаа анхны оролдлого юм. Энэ утгаараа түүний ач холбогдол оршино.