“Сант Марал” сангаас Монголын нийгэм, улс төр, эдийн засгийн байдалд 2005 оны 5 сард хийсэн олон нийтийн санал бодлын судалгааг танд толилуулж байна. Судалгаанд Улаанбаатар, Төв, Сүхбаатар, Завхан, Өвөрхангай  аймгуудын 1738 иргэдийг хамрууллаа. Судалгаа нь цаг хугацааны хувьд 2005 оны 11-р сарын 7-ээс  14-ны хоорондох үеийг хамарч байгаа юм.

Энэхүү тайлан нь АНУ-ын Олон Улсын Хөгжлийн Агентлаг (ОУХА)-ийн Монгол дахь Төлөөлөгчийн газрын санхүүжилтээр Casals & Associates, Inc. (C&A) байгууллагаас Вашингтон дахь ОУХА болон Азийн Сантай хамтран 2005 оны 6, 7-р сард Монгол улс дахь авилгалын байдалд хийсэн үнэлгээний үр дүнг толилуулж байна.

Энэхүү гарын авлага нь иргэд төрийн байгууллагаас мэдээлэл олж авах эрх, уг эрхээ хэрэгжүүлэх арга замын талаар иргэдэд чухал шаардлагатай, иж бүрэн мэдээллийг хялбар бөгөөд сонирхолтой хэлбэрээр хүргэж, энэ талаарх иргэдийн ойлголтыг нэмэгдүүлэх, улмаар нийгмийн үйл явцад иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх зорилготой юм.

Эдийн засаг, бизнесийн асуудлаар бичих нь / сэтгүүлчдэд зориулсан гарын авлага/

Орон нутгийн төсөв гэхлээр ихэнх хүмүүст нөгөө орон нутгийн төсвийн байгууллагуудын санхүүжилт гэж ойлгодог. Гэвч хэрэг дээрээ орон нутгийн төсөв гагцхүү орон нутгийн төсвийн байгууллагын ажилтнуудад биш харин орон нутгийн бүх иргэдэд хамаатай асуудал юм. Үүнийг тодруулах зорилгоор би та бүхэнд холбогдох хуулийн тодорхойлолтоос өгсүүлээд орон нутгийн төсвийн орлого, зарлага, орон нутгийн ямар албан тушаалтанд хандах зэрэг асуудлуудын талаар ярих болно.

Улсын төсвийн үйл явц -иргэдэд зориулсан гарын авлага

Судалаагын явцад төр засаг, эрдэмтэн мэргэд, судлаачдын дунд нээлттэй хэлэлцүүлэг өрнүүлж санал бодлыг авч байсан ба Төрийн ордонд уулзалт, семинар зохион байгуулж эцсийн үр дүнг танилцуулжээ.

​​​​​​​Төв болон орон нутгийн түвшинд төрийн эрх мэдлийг урвуулан ашиглах явдал түгээмэл байгаа бөгөөд хяналтгүй болсон тухай судлаачид, дотоодын болон гадаадын төрийн бус байгууллагууд, хэвлэл мэдээлэл, олон нийтийн санал асуулга, улс төрчид тэмдэглэн хэлж байгаа.

Судалгааны ажлын гол зорилго нь Монгол Улсын төв Засгийн газар болон орон нутгийн удирдлага, тэдгээрийн үүрэг роль, эрх мэдлийн хуваарилалт, төсвийн харилцааны өнөөгийн нөхцөл байдал, практикт тохиолдож буй бэрхшээлтэй асуудлуудыг тодорхойлохыг хичээн, тэдгээр асуудлуудыг олон улсын нийтлэг хандлагын дагуу өөрчлөх боломжийн талаар зөвлөмж боловсруулахад чиглэгдсэн болно.

Ном зүйг бүрдүүлэхдээ цаг хугацааны хувьд 1990 оноос өнөөдрийг хүртэлх хугацааг хамарсан бөгөөд аль болох олон эх сурвалж ашиглах, авилгалын олон талыг хамрах, хэрэглэхэд дөхөм хэлбэрт оруулахыг чармайсан болно.