2007.07.02 Ардын эрх -"Иргэний хөдөлгөөнүүд урыз өмнө Г.Баасанг баривчилж байхал энэ улаагийнх шиг ямар ч эрх ашиггүй нэглэн нийлж байсан Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийнхэн ч тэднийг хүлээж байсан бололтой. Дээр хэлснээр олноос олон хэвлэлийнхэн бай-лаа. Энэ дунд иргэний хөдөлгөөний удирдагчид "Иргэний хөдөлгөөнүүд хамтарсан шаард-лага" гэгчийн танилцуулах ёстой. Г.ОТГОНЖАРГАЛ
юм шүү" гэнэ билээ-
Хэвлэлийн бага хурлын зар сонсохдоо авсан ойлголт бол "Оюутолгой"-н эсрэг иргэний хө-дөлгөөнүүдийн эв нэгдлээ зарлаж, тэмцэл эхлэлээ хэмээн нийтэд мэдэгдэх тухай байлаа. Үнэхээр хурлын зорилго ч энэ байж.
"Монгол Улсын Засгийн газар "Айвенхоу майнз Монголиа инк" ХХК-тай байгуулах херенге оруу-лалтын гэрээний төслийг УИХ-д гэнэт танилцуулж, яаралтай бат-луулахаар болсон нь Монгол орны ашигт малтмалын баялагор-дуудыг гадаадынханд цөлмөн тонох үүд хаалгыг нээсэн цуврал үйлдлүүдийн оргил болж байна. Засгийн газар үндэсний ашиг сонирхолд үл нийцэх хүчин төгөл-дөр бус хуулиар, Монгол Улсын нэгдэн орсон Олборлох салбарын ил тод байдлын санаачилга кон-венцийн үндсэн зарчмуудыг ноц-гой зерчиж, батлагдаагүй нөецед тулгуурлан, Монголын олон ний-тээс удаан хугацаанд нууцлан Монголын талд огтхон ч ашиггүй гэрээг батлах гэж байгаагаараа үндэсний эрх ашгаас урвасан жигшүүрт үйлдэл хийж байна. Манай улсын төсевт жилд 81,1 тэрбум төгрөгийн ашиг оруулдаг "Эрдэнэт" үйлдвэрт манайх 51 хувь эзэмшиж байхад түүнээс нөөцөөрөө дөрөв дахин том, хэд дахин илүү ашиг өгөх "Оюутолгой"-н орд газрыг гэрээнд дурдсан нех-цөлөөр ашиглах нь илт шударга бус, Монголын ард түмнийг луй-вардсан үйлдэл юм" хэмээн иргэ-ний хедөлгөений хамтрагчид шаардлагадаа бичсэн байлаа.
Харин хэвлэлийн бага хурлын үеэр дор бүрнээ нэг нэг хедел-геөнтэй, туршлагатай удирдагчид маань өөр хоорондоо аялуулсан мифафоноороо дараах үгийг хэл-сэн юм. Тухайлбал^ "Миний Мон-голын газар шороо" хөдөлгеөний Удирдах зөвлөлийн гишүүн н.Болд "Саяхнаас уг гэрээг УИХ-аар хаалттай хэлэлцэх хэрэгтэй гэдэг яриа гарсан байна. Магадгүй тэд
олон нийтэд танилцуулахгүйгээр хаалттай хэлэлцэж, батлах сонирхолтой байж болох юм. Гэсэн ч бид тэдэнд ийм боломж олгохгүй" гэсэн бол "Эрүүл нийгэм-Иргэний хөдөлгөөн"-ий тэргүүн Ж,Батзандан "Оюутолгойгоос олох 250 тэрбум ам.долларын 15 тэрбум ам.доллар нь л монголчуудад ирэх нь. Энэ бол Монголд бус "Айвенхоу майнз"-д цэвэр ашигтай гэрээ. Иргэний хеделгөөний нэгдсэн хурлаас зүгээр суухгүй гэдэг шийдвэр гаргасан. Монголд ийм гэрээ байх ёсгүй. Ер нь цаашид ийм гэрээ байх шаардлага-тай эсэх талаар хэлэлцэх хэрэгтэй болсон байна. Би иргэний хөдөл-гөөний нэг удирдагчийн хувьд хэлж байна. Ийм гэрээ боловсруулдаг Засгийн газар Монголд байх ёсгүй" гэж байв. Харин "Иргэний холбоо"-ны тэргүүн Д.Энхбат "Бид хойч үеийнхнийхээ өмнө ял үүрэх ёсгүй учраас улс төрийн бохир бүлэглэлийн эсрэг тэмцэж байна. Хэвлэлийн бага хурал дээр тоо ярих хэрэггүй. Зөвхөн улс төрийн зорилгыг нь анхаарах хэрэггэй" гэхэд цагтаа Монголын уул уурхайн салбарын бодлогыг тодорхойлж явсан н.Хурц гуай цаашид иргэний хөдөлгөөнд идэвхтэйгээр оролцохоо мэдэгдэж, "Шдацэга иргэний фронт" болон "Эрс ишгеэчлэл" хедөлпэөний тэргүүнүүд "Хэрэв байдал цаашид энэ янзаар үргэлжилбэл наадам хийлгэхгүй шүү. Иргэний хөдөлгөөнүүд урьд өмнө Г.Баасанг баривчилж байхад энэ удаагийнх шигямар ч эрх ашиггүй нэгдэн нийлж байсан юм шүү" гэнэ билээ.
Тэгвэл УИХ-ын дарга асан Ц.Нямдоржийг огцруулж, Үндсэн хуулийн гайгүй сайн хамгаалагчийн нэг болсон хуульч Р.Бурмаа "Би "Айвенхоу майнз"-ыг Монголоос хеөж гаргах хэрэгтэй гэдэггэй санал нэгддэггүй. Гол нь Монголын Засгийн газар улс орныхоо эрх ашгийг хамгаалж чадаж байна уу, үгүй юу гэдгийг л бодож үзэх хэрэггэй. Нэг ёсны манай төр хариуцлагагүй байна. Түүнээс бус гадаадын хөрөнгө оруулагчийг хөөж гаргах тухай асуудлыг дэвэргэж болохгүй" гэж байсан юм. Ийнхүү иргэний хөдөлгөөний идэвхтэй
удирдлагуудын зарим нэг хийсэн мэдэгдлээс үүдэн дараах асуултад, доорх хариултыг авсан юм.
-Д.Энхбат тоо чухал бус улс төр гэж хэллээ. Уг нь монголчуудад тоон дээр
үндэслэсэн ашгийн хуваарилалт чухал биш үү. Яагаад улс төр чухал гэж үзэх болов оо?
-Бид өнөөдөр гэрээг ярихаас илүүтэй цаана нь ямар эрх ашиг байна вэ гэдгийг харах хэрэгтэй. Энэ бүхний цаана эрх ашгийн зөрчил явж байна.
-Иргэний хөдөлгөөнүүд Г.Баасанг баривчлахад нэгдсэн. Одоо бас нэгдлээ гэж Г.Арслан тэргүүн хэлж байна. Та бүхэн ер нь өөр ямар зүйл дээр нэгдэж байсан юм бэ?
-Нэг тугтай байх нь бидний зорилго бус. Ганцхан Монгол Улсын эрх ашгийн төлөө л нэгдэж ирсэн. Иргэний хөдөлгөөн гэдэг мэргэжлийн байгууллага биш.
-"Оюутолгой"-н тухай л яриад байна. "Тавантолгой"-н төсөл адилхан бэлэн болсон байгаа. Тэр төслийн талаар та бүхний байр суурь?
-"Тавантолгой"-г орхихгүй. Ха-рин "Оюутолгой"-н тухай ярьж бай-хад суган доогуур нь сэм батлагдаж мэдэх юм. Төслийг нь адилхан л хулгайн замаар боловсруулсан. Хэвлэлийн бага хурал өндөрлөж байгаа нь энэ. Гэсэн ч улс орны эрх ашгийн талаар шийдвэр гаргаж, тэмцэлд уриалж буй хүмүүс хөлстэй бөхийн найраа, тоосЬнД дарл сан морины уралдаан үзүүлэхгүй шүү гэж айлгаж болох эсэхийг сайн хэлж мэдэхгүй л юм. Түүнчпэн "Оюу-толгой"-г Г.Баасантай адилтгаж, сэдвээ хольж хутган, ямар ч логик-гүй дүгнэлтийг хэлхэх нь хэр зөв юм бол доо. Эцэст нь иргэний хөдөл-гөөнүүдээс төр засагт хүргүүлэх шаардлагын утгыг товчлон хүргэе. Шаардлагад "Монгол Улсад үр ашиггүй гэрээ байгуулсан албан тушаалтныг ил тод зарлаж, хариуц-лага хүлээлгэ. "Оюутолгой"-н гэ-рээний теслийг нууцаар хэлэлцсэн Засгийн газрыг огцруулах хуралдааныг УИХ-аас зарла. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл өмнө нь хийсэн Тогтвортой байдлын гэрээ болон шинээр байгуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээний талаар байр сууриа илэрхийл. Хэрэв шаардлагын хариуг долдугаар сарын 5-ны дотор ирүүлэхгүй бол эрс шийд-вэртэй тэмцэл өрнүүлэх болно" гэсэн байлаа.