Э.Хишигбайгаль, Б.Энхцэцэг нарын 2023 онд гүйцэтгэсэн “Сонгуулийн эрх, эрх чөлөөний эсрэг гэмт хэргийн шийдвэрлэлт” судалгааны тайланг толилуулж байна. Тус судалгаа нь эрүүгийн хууль тогтоомжоор иргэний улс төрийн суурь эрхийн нэг болох сонгох, сонгогдох эрхийг хамгаалсан байдал, зөрчигдсөн эрхийг сэргээхэд эрх зүйн орчин болон хууль сахиулах, хэрэг хянан шийдвэрлэх чиг үүрэг бүхий байгууллагуудын үйл ажиллагааны үр нөлөөг тоймлон авч үзсэн байна.

Өмгөөлөгчийн ёс зүй, хариуцлагын талаарх хууль тогтоомж, өмгөөлөгчтэй холбоотой мэргэжлийн хариуцлагын маргаан шийдвэрлэх механизмын судалгаа, Герман, Япон, Америк зэрэг орны тогтолцоог МУ-ынхтай харьцуулсан шинжилгээг энэхүү шинэ судалгааны тайлангаас үзнэ үү.

Энэхүү судалгааг Г.Оюунболд ахлагчтай судалгааны баг олон улсын гэрээ, конвенцод туссан зохицуулалт болон ХБНГУ, Польш, Унгар, Эстони, Гүрж, Япон, БНСУ, Канад, ОХУ зэрэг улсын Үндсэн хууль, холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд хохирол барагдуулах зохицуулалтыг судлан, санал, зөвлөмж боловсруулжээ. 

Энэхүү тоймоор судалгааны гол үр дүн, дүгнэлт, зөвлөмжийг уншигчдад, ялангуяа хууль тогтоогч, иргэний нийгмийн байгууллага зэрэгт хүргэхийг зорьсон ба судалгааг бүрэн эхээр нь манай сайтаас татаж үзнэ үү.

Судалгаагаар бусад улс орон цар тахалтай тэмцэх эрх зүйн орчноо хэрхэн бүрдүүлж байгааг өөрийн орны энэ асуудлаарх хууль батлах үйл явцтай харьцуулан судалж, хуулийн хэрэгжилтийн шатанд гарсан хүний эрхийн зөрчил, тулгамдсан бусад асуудалд тулгуурлан санал зөвлөмж боловсрууллаа.

Судалгааны ажлын арга зүйг цар тахалтай тэмцэх чиглэлээр гарсан хууль, эрх зүйн актыг судлах, хэрэгжилтэд хэсэгчлэн дүн шинжилгээ хийж харьцуулан судлахад чиглүүлсэн болно.

Судалгааны хүрээнд худал мэдээлэл тараах гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэж буй шүүхийн практик, үг хэлэх эрх, мэдээллийн эрх чөлөөний зарчимд нийцэж буй эсэх, худал мэдээлэл тараах гэмт хэргийн “илт худал мэдээлэл” гэх ойлголтын эрүүгийн эрх зүйн асуудал, худал мэдээлэл тараах гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинж, субьектив санаа зорилго, төсөөтэй эрх зүйн бусад зөрчлөөс ялган зүйлчлэх асуудал, ижил төстэй эрх зүйн тогтолцоотой зарим улсын эрх зүйн зохицуулалт, үндэсний болон олон улсын жишиг хэргүүдийг судалж, дүгнэлт хийсэн болно.

Салбарын 20 мэргэжилтнийг урьж, сэтгэцийн эрүүл мэндийн чиглэлээр Монгол Улсад тулгамдаж буй асуудал, энэ чиглэлээр ХЭҮК бүрэн эрхийнхээ хүрээнд манлайлж ажиллах боломжтой гэж үзсэн асуудлаар санал солилцсон Чухал сэдвийг хүлээн авна уу.

Энэхүү тоймоор судалгааны гол үр дүн, санал, зөвлөмжийг уншигчдад хүргэхийг зорьсон ба судалгааг www.forum.mn цахим хуудаснаас үзнэ үү.

Энэхүү судалгаагаар Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага (НҮБ)-ын Ерөнхий Ассамблейн 1993 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 48/134 тоот тогтоолоор баталсан Хүний эрхийн үндэсний байгууллагуудын эрх зүйн байдлын талаарх зарчим буюу Парисын зарчмын үзэл санаа, агуулгын дагуу Хүний эрхийн Үндэсний Комисс ба иргэний нийгмийн байгууллага хоорондын бодитой, үр дүнтэй, олон талт үйл ажиллагааг хөгжүүлэхэд чиглэсэн санал, зөвлөмж гаргахыг зорилоо.